Review: Traveller Core Rulebook – 2020 (Second Edition)

Traveller is een van de oudste tabletop sciencefictionrollenspelen die er bestaan. Deze versie uit 2020 is echter de nieuwste en knapste versie van deze RPG en presenteert een erg rijke achtergrond die mooi leven wordt ingeblazen door intuïtieve spelregels die erin slagen om de juiste balans te vinden tussen het vinden van de juiste sfeer en complexiteit. Het gaat hier immers om space opera met een lichte ‘hard sf-sfeer’ en dat merk je ook aan de zaken waar het spelsysteem de nadruk op legt. Hint: het gaat daarbij niet over lasergevechten of protontorpedo’s!

De wereld

De verre toekomst. De mensheid is de ruimte ingetrokken en heeft ontdekt dat die bevolkt is door talloze andere levensvormen, waaronder intelligente rassen met sterk ontwikkelde technologische capaciteiten.

Velen van hen leven onder de heerschappij van het Third Imperium, een machtig rijk dat duizenden zonnestelsels verenigt, maar zowel intern als extern haast voortdurend onderhavig is aan de aanvallen van vijanden.

Terwijl megacorporaties en feudale heersers het met elkaar uitvechten, is er ook meer dan voldoende plaats voor handelaars en die lijken de focus te zijn van Traveller. Ondanks het feit dat het zeker mogelijk is om in de huid te kruipen van heel andere soorten personages, is de nadruk op space opera met een vleugje ‘hard sciencefiction’ à la The Expanse, Event Horizon en Alien een goede voedingsbodem voor verhalen rond ruimtereizigers en huurlingen die doorheen hele zonnestelsels reizen om hun taken te vervullen.

Hoewel de wereld van het Third Imperium erg rijk is, worden de vele verschillende (sub)sectoren voornamelijk beschreven in andere boeken. Het Traveller Core Rulebook presenteert achteraan echter wel de Sindal Subsector in meer detail. Die bevindt zich in de Trojan Reach, een sector die zich op de grens van twee grote beschavingen bevindt die allebei hebben geleerd om doorheen de ruimte te reizen: het Third Imperium, dat voornamelijk wordt bevolkt door Humaniti (mensen), en de Aslan Hierate.

Tussen hen in: talrijke barbaarse koninkrijken, die de nodige sluwheid dienen te etaleren als ze niet willen vermorzeld worden door de twee voormelde, kolossale militaire machten.

De Aslan zijn katachtige humanoïden, pure carnivoren die een beetje lijken op een kruising tussen leeuwen en mensen – ook al hebben ze daar genetisch niets mee gemeen. Ze zijn immers geëvolueerd uit een ras dat oorspronkelijk voornamelijk in de bomen woonde, op de bosrijke planeet Kusyu.

Hoewel de Aslan zeer uitgesproken mono-cultureel zijn, bouwen de verschillende clans waaruit hun maatschappij bestaat ruimteschepen waarmee ze andere werelden proberen te koloniseren. Deze polytheïsten houden eer erg hoog in het vaandel en plegen de helden die de ruimte zijn ingegaan te aanbidden. Verder vereren ze ook de natuur en landeigenschap is een belangrijke factor bij het bepalen van sociale klasse.

De subsector dankt haar naam aan het Sindalian Empire, dat een millennium lang over de regio heerste en zijn autoriteit wist uit te oefenen middels fusiegeweren en atoombommen. Diezelfde wapens lagen – samen met een uit de hand gelopen kunstmatig ontwikkelde bacterie – aan de basis van de teloorgang van het rijk en de Sindalians die de verwoesting van hun maatschappij hebben overleefd, zijn al eeuwen geleden vertrokken.

Enkel een aantal geautomatiseerde bakens en ruimtehavens die hun voormalige pracht grotendeels hebben verloren getuigen nog van hun aanwezigheid.

Het is gemakkelijk om te begrijpen waarom Sindal werd gekozen als standaard ‘campaign setting’ voor Traveller. Er is namelijk erg veel conflict te vinden en dat zorgt voor heel wat opties, ook al worden er ‘maar’ elf pagina’s in het boek gewijd aan de hele subector. Die bevatten gelukkig wel net voldoende informatie om mee aan de slag te gaan en verder zijn er natuurlijk de vele supplementen die de hele sector verder in de verf zetten.

 

Personages

Traveller gebruikt enkel zeszijdige dobbelstenen en dus worden ook de zes Characteristics daarmee bepaald. Je rolt namelijk 2D voor zwel Strength als Dexterity, Endurance, Intellect, Education en Social Standing. Dankzij allerlei verschillende Modifiers kan een menselijk Character waarvan de eigenschapen niet artificieel zijn versterkt Characteristics hebben tot 15 in plaats van 12.

Aan de hand van de Characteristic Score wordt er een Dice Modifier bepaald van -3 tot +3. Om te bepalen of een rol lukt, werp je 2 dobbelstenen, tel je jow Dice Modifier erbij en probeer je een bepaalde score te bekomen. ‘INT 8+’ betekent bijvoorbeeld dat je jouw Intellect Dice Modifier bij de rol optelt en minstens een 8 moet bekomen, terwijl je voor ‘Gunner 9+’ jouw Gunner Skill Level optelt bij de dobbelsteenresultaten en minstens een 9 moet hebben om te slagen.

Voor je echt aan een carrière begint, krijg je een aantal Background Skills die logischerwijs afhangen van jouw Education. Daarna bouw je jouw Character in tijdeenheden van 4 jaar, te beginnen met een opleiding aan een universiteit of militaire academie.

Bij elke stap moet je rollen om te ontdekken of je bent afgestudeerden moet je ook voor een ‘Event’ rollen. Die kan variëren van benaderd te worden door een (zeer illegale) groepering van Psions (die telepathische gaven bezitten) tot erkenning oogsten als specialist binnen het door jouw gekozen studieveld.

De beschikbare Careers zijn: Agent (Law Enforcement, Intelligence en Corporate), Army (Support, Infantry en Cavalry), Citizen (Corporate, Worker en Colonist), Drifter (Barbarian, Wanderer en Scavenger), Entertainer (Artist, Journalist en Performer), Marine (Support, Star Marine en Ground Assault), Merchant (Merchant Marine, Free Trader en Broker), Navy (Line/Crew, Engineer/Gunner en Flight), Noble (Administrator, Diplomat en Dilettante), Rogue (Thief, Enforcer en Pirate), Scholar (Field Researcher, Scientist en Physician) en Scout (Courier, Surveyor en Explorer).

Careers zijn geen strakke Classes zoals je in weinig realistische systemen als D&D en Pathfinder vindt, maar losse beroepen waarvoor je jezelf moet kwalificeren middels een dobbelsteenrol. Ze bepalen ook mee hoeveel geld je verdient, wat voor Skills je krijgt en wat jouw rang wordt. Hoe langer je doorbrengt in een bepaalde Career, hoe beter je wordt en hoe meer kans je hebt om in rang te stijgen. Slaag je er niet in om een beroep in te stappen, dan kan je eenmalig kiezen om de Draft in te stappen (en dus vrijwilliger te worden) of om de volgende termijn door te brengen als Drifter.

Er is echter een addertje onder het gras: je moet immers ook altijd rollen of je de vier jaar die je doorbrengt in een Career heelhuids doorkomt. Krijg je een slecht resultaat, dan krijg je af te rekenen met een Mishap. Die kan variëren van een verwonding tot een celstraf of het verwerven van een geheim dat je in levensgevaar heeft gebracht. Ook is er telkens weer een Event dat altijd mooi past bij de Career waarvoor je op dat moment aan het rollen bent.

Ook krijg je voor elke periode van 4 jaar een Benefit (bijvoorbeeld een verhoging van een van jouw Characteristics, aandelen in een eigen schip  of lidmaatschap van de Traveller’s Aid Society). Wie aan het einde van een vierde termijn komt, is echter 34 geworden en vanaf dan moet je ook telkens beginnen te bepalen wat de effecten van ouder worden zijn. Je kunt wel ‘anagathics’ nemen om ouderdomsverschijnselen tegen te gaan, maar die kosten veel geld én verstoren jouw biochemie, waardoor je elke 4 jaar twéé Surival Checks moeten maken in plaats van een.

Het is een fantastisch manier om jouw Character op te bouwen en als kers op de taart zijn er ook de Skill Packages. Dat zijn pakketjes vol vaardigheden die je als hele groep aankoopt en daardoor een duidelijke richting geven aan de campaign die je zult spelen: Traveller, Mercenary, Trader, Starship, Explorer, Diploat, Investigator en Criminal. Het is een erg slimme manier om de Player Characters bij elkaar te brengen.

Wie het nog niet heeft opgemerkt: het Traveller Core Rulebook neemt aan dat je wellicht een menselijk Character zult spelen. Er worden echter ook twee buitenaardse rassen gepresenteerd waaruit je mag kiezen: de reeds vermelde Aslanen de Vargr (een ras dat letterlijk is ontworpen door de Ancients vanuit hondachtigen en dat uiterlijk nog steeds veel gemeen heeft met hun voorouders, al hebben ze gewoon armen en benen).

In ruil voor een beter gehoor, een verhoogde reukzin en een dodelijke beet moeten Vargr een puntje STR en END weggeven en hebben ze moeite om in het donker te zien, al krijgen ze +1 op DEX. Aslan ontvangen +2 op STR, -2 op DEX. Ze kunnen beter in duisternis zien dan mensen, horen beter en ruiken beter, wat zich vertaalt n een DM+1 op Recon en Survival Checks.

In de Traveller Companion en andere supplementen worden er overigens heel wat andere rassen geïntroduceerd, waarvan een groot deel een stuk ongewoner is dan de Aslan of de Vargr – zeker de moeite om eens naar te kijken, dus!

Psionics heeft een eigen vermelding gekregen na de hoofdstukken rond uitrusting, voertuigen en ruimteschepen, waardoor telepathische geven een beetje minder belangrijk aanvoelen. Niet iedreen heeft een Psionic Strength (of ‘PSI’) Characteristic, maar spelers die wel Travellers met een PSI-score willen incarneren, mogen 2D rollen e het aantal termijnen dat ze in hun Career hebben doorlopen aftrekken. Inderdaad: PSI verlaagt naarmate een Character ouder wordt! Het is een intelligent manier om alles wat in evenwicht te houden, want in ruil voor psionische krachten, moet je het doorgaans bij minder Skills en Events houden.

Het gebruik van een psionische kracht kost PSI-punten. Die beginnen pas na 3 uur terug te keren a rato van een puntje per uur, waardoor je jouw krachten best spaarzaam gebruikt. Wel is het zo dat deze vaardigheden soms het ‘hard sf-‘genre overstijgen. Zo kunnen sommige Travellers zelfs teleporteren, wat natuurlijk meer binnen de sciencefantasy thuishoort dan binnen een realistischere ‘setting’.

Er is overigens ook een Psionic Career, maar daar kan je alleen maar mee beginnen als je tijdens het creëren van jouw personage een heel specifieke Event hebt gerold. Op die manier blijven psionische gaven natuurlijk zeldzaam en speciaal, wat weer sterk bijdraagt tot de sfeer die door Traveller wordt uitgedragen.

 

Regelsysteem

Zoals de meeste rollenspelen die ietwat realistisch willen aanvoelen, is Traveller vooral gebaseerd op Skills. Characters rollen altijd 2D, maar als ze geen enkele Level hebben in een Skill, trekken ze 3 af van het resultaat. Een Skill van 0 betekent dat iemand competent is, maar weinig ervaring heeft met d Skill in kwestie en geen bonussen ontvangt. Daarna tel je +1 per Skill Level op, waarbij er wordt aangenomen dat een Level van 4 of 5 betekent dat iemand wellicht al een reputatie heeft als expert in die specifieke vaardigheid.

Sommige Skills hebben ook Specialties. Eenmaal zulke Skill een Level van 1 heeft bereikt, moet er een Specialty gekozen worden. Een Character met Engineer (Jump Drive) 2 rolt bijvoorbeeld 2D+2 voor Jump Drive, maar blijft 2D zonder Modifier rollen voor alle andere Engineer Checks. Overigens mag je ook altijd een passende Characteristic DM bij het totaal optellen en kan de gepaarde Characteristic variëren – een regel waar we altijd al fan van zijn geweest.

Het totaal dat je moet proberen te rollen, heet de Task Difficulty en varieert van Simple (2+) tot impossible (16+), met een gemiddelde van 8+. Soms is het belangrijk om te weten hoe goed iemand is geslaagd. Dat heet het Effect, een cijfer dat logischerwijs wordt bepaald door de Task Difficulty af te trekken van het totaal dat je hebt gerold (inclusief de Skill Level en de Dice Modifier, dus). Wanneer je met iemand wedijvert en er dus een Opposed Check is, wint degene met het hoogste Effect.

Als er een bepaald voordeel te rapen is bij een Skill Check (kwalitatief erg hoge werktuigen of andere hulpmiddelen, bijvoorbeeld), krijg je een Boon. Dat betekent dat je een extra dobbelsteen mag rollenen de laagste dobbelsteen niet meetelt. Als het niet meezit (zoals wanneer je een taak probeert uit te voeren in een slecht verlichte omgeving), dreig je met een Bane opgezadeld te geraken. Dan moet je ook een extra dobbesteen rollen, maar verwijder je het hoogste aantal ogen.

Er zijn ook regels voor het uitvoeren van meerdere taken tegelijk, meer of minder tijd nemen, enzovoort.

De lijst met Skills is voldoende groot en dat heeft vooral te maken met Specialties. Die zorgen ervoor dat alles wat realistischer en specifieker aanvoelt. Zo is Science opgedeeld in Archaeology, Astronomy, Biology, Chemistry, Cosmology, Cybernetics, Economics, Genetics, History, Linguistics, Philosophy, Physics, Planetology, Psionicology, Psycholoy, Robotics, Sophontology en Xenology. Dat zorgt meteen ook voor Characters die uniek aanvoelen in plaats van eenheidsworsten die veel te sterke gelijkenissen vertonen.

Bij gevechten maakt elke Traveller eerst een DEX of INT Check om Initiative te bepalen. Die blijft wl gedurende de hele Combat Round van 6 seconden gelden, wat een beetje spijtig is, aangezien je daardoor een dosis realisme mist. Zoveel sneller speelt het ook niet, maar wie liever elke Combat Round opnieuw rolt, kan dat natuurlijk ook gewoon doen, ook al volg je daar niet de officiële regels mee. Overigens rolt de spelleider voor alle Non-Player Characters tegelijk – dat maakt alles wél sneller, maar toch is het een beetje een rare standaardregel voor een spel dat verder vrij realistisch aanvoelt. Het illustreert meteen wel dat gevechten doorgaans niet de focus van Traveller vormen – daarvoor ben je beter bij een spel als Battlelords of the 23rd Century.

Er zijn regels voor hinderlagen en het gebruik van de Tactics Skill (waarmee je het Effect bij de Initiative van elk groepslid kan optellen), maar verder zijn de regels behoorlijk simpel. In een Combat Round kan elk Character 1 Significant Action en 1 Minor Action of 3 Minor Actions uitvoeren, plus een ongelimiteerd aantal Reactions en Free Actions, al mag de Referee (de spelleider) zelf beperkingen invoeren.

Dat is maar logisch ook, want anders zou een Character bijvoorbeeld een hele monoloog ten berde kunnen brengen terwijl zijn of haar tegenstander maar een keer mag schieten.

Van stand veranderen, een wapen (her)laden of mikken zijn allemaal Minor Actions; daadwerkelijk een pistool afvuren of met een knuppel naar iemand slaan, zijn natuurlijk Significant Actions. Wegduiken, een wapen pareren of ontwijken zijn Reactions.

Schietwapens hebben een Effective Range en krijgen een Modifier volgens afstand; wapenrusting wordt uitgedrukt in een aantal punten die worden afgetrokken van de Damage van een wapen; cover maakt je niet alleen moeilijker om te raken, maar geeft je extra punten bescherming tegen schade; en sommige wapens hebben Weapon Traits, zoals een aantal Armor Piercing of Radiation, wat ook weer veel toevoegt aan hun eigenheid.

Er zijn regels voor ziekten, vallen, uitputting, giffen, hoge of lage zwaartekracht, straling, temperatuurverschillen, vacuüm en weersomstandigheden. Verwacht ook niet om snel te kunnen genezen zonder operaties of andere medische zorg. De Endurance Characteristic is daar erg belangrijk bij, maar als je lang wilt overleven, is het doorgaans toch beter om gevechten zoveel mogelijk te vermijden.

Het is allemaal vrij elegant, maar er ontbreken wel een aantal zaken waar we van houden, zoals de optie om Initiative per ronde te bepalen en Hit Locations. We kunnen echter wél zeggen dat de ge-wel-di-ge Traveller Companion zowat alles wat we in dit boek missen, introduceert. Samen zijn deze twee boeken dan ook goud waard.

 

Bronmateriaal

Het Traveller Core Rulebook houdt heel wat aliens en uitrusting betreft redelijk spaarzaam, met (slechts) een zestal buitenaardse dieren en korte (geïllustreerde) lijsten wapens, wapenrustingen, computers, medische hulpmiddelen en werktuigen. Elke categorie krijgt een eigen hoofdstuk, wat sommigen misschien ietwat lastig zullen vinden omdat niet alles samengetroept staat, maar wij zijn er een grote voorstander van: het verhoogt de overzichtelijkheid en de meeste zaken hebben ook een eigen afbeelding, wat toch wel veel bijdraagt tot het geheel.

Overigens worden kunstmatige ‘augmentations’ (en soort cybernetica) gepresenteerd als extraatjes. Ze zorgen niet voor psychologische problemen en veroorzaken geen lichamelijke last, zoals dat in veel andere RPG’s (en dan vooral binnen het cyberpunkgenre) wel het geval is.

Er worden verschillende tabellen gegeven met willekeurige ontmoetingen. Daar hebben we altijd een erg ambigu gevoel over gehad: wij vinden dat soort tabellen erg beperkend en enkel krukjes voor spelleiders die niet voldoende creatief zijn om zélf iets te bedenken. Hoewel een goede Referee in staat zou moeten zijn om snel te improviseren, begrijpen we echter dat dit soort Random Encounters voor velen een welgekomen hulpmiddel vormt, terwijl ze ook een idee geven van wat er zoal te vinden is binnen het Third Imperium.

Waar Traveller echter in uitblinkt, zijn de voertuigen. Die krijgen volledige fiches, terwijl ruimteschepen hun eigen hoofdstuk hebben en heel knap zijn uitgewerkt, inclusief illustraties en grondplannen. Dat illustreert meteen ook dat dit rollenspel sterk gericht is op het leven in de ruimte.

Ook de regels zitten sterk in elkaar, met onder andere statistieken voor de gebruikte computers, sensoren, bescherming, communicatiesystemen, brandstof, motoren en wapens; scores voor beweging en voor hoe stevig de romp is; en lijsten met Critical Hits.

De Manoeuvre Drive, Jump Drive scheepssystemen en sensoren zuipen allemaal energie en dus is het wanneer de reactor wordt beschadigd soms een beetje schuiven met het aantal punten dat je aan de verschillende onderdelen toewijst.

Dat iedereen een eigen positie heeft binnen een ruimteschip, zorgt ervoor dat Travellers zich zelden nutteloos moeten voelen.

al hebben we nooit meer een rollenspel gevonden waarin dat zo goed is uitgewerkt als het Star Trek-rollenspel van wijlen FASA (het huidige Star Trek Adventures van Modiphius Entertainment beoogt iets gelijkaardigs, maar de verschillende radertjes daarvan zitten net iets minder goed in elkaar).

Tenslotte is er een heel hoofdstuk rond handel drijven, inclusief handige tabellen. Samen met de informatie rond de subsector zorgt dat voor een behoorlijk compleet aanvoelend spel, ook al wordt er niet bepaald kwistig omgesprongen met sommige zaken.

 

Lay-out en illustraties

Het Traveller Core Rulebook van 2020 is veruit de mooist vormgegeven editie van Traveller ooit. De tekst wordt overwegend weergegeven in twee kolommen, de vele tabellen hebben geen eigen kleurencodes meegegeven, maar zijn wel voldoende overzichtelijk, en de meeste voertuigen en voorwerpen zijn geïllustreerd. Dat het deze keer allemaal ook in kleur is, is een extra bonus.

Hier en daar wordt er een vreemde indelingskeuze gemaakt zoals de beslissing om Psionics een aantal hoofdstukken na dat rond het creëren van een personage toe te voegen.

Ook zijn er tegenwoordig heel wat rollenpelen die nog veel meer illustraties hebben om extra sfeer toe te voegen (denk maar aan de zesde editie van Shadowrun, bijvoorbeeld) en zijn de afbeeldingen van Traveller eerder functioneel. Er staan niet zo gek veel tekeningen in het boek en de kwaliteit ervan varieert, onder andere omdat er gebruik is gemaakt van verschillende illustratoren.

De plattegronden van de ruimteschepen en de blauwe pagina’s die voor de Careers worden aangewend (met een Career per blauwe pagina) dragen dan weer enorm bij tot het geheel, waardoor de balans zeker naar de positieve kant toe helt.

 

Samengevat

Er is geen enkele twijfel aan: deze versie van Traveller is veruit de allerbeste die ooit is uitgebracht. De regels zijn simpel en intuïtief, maar toch is er aan heel wat eventualiteiten gedacht en is alles erg knap toegespitst op het soort sciencefictionspel dat Traveller beoogt te zijn en dat is heel duidelijk space opera met een vleugje hard sciencefiction. De nadruk ligt op reizen door een enorme ruime en ruimteschepen vormen duidelijk een belangrijk onderdeel van het rollenspel.

Hoewel dit Core Rulebook voldoende is om te beginnen spelen, begint dit spel wel enkel echt te schitteren met een aantal supplementen erbij, zoals de Traveller Companion en minstens een boek waarin een van de vele subsectoren uitgebreid in wordt beschreven.

Een absolute aanrader voor eender wie die een game wil aanschaffen met een erg breed speelveld!

 

Meer info: www.mongoosepublishing.com

Review door Dirk Vandereyken